AYLİN RANA AYDİN – Yumurta fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle harekete geçen Rusya, Türkiye’den yumurta ihracatını hızlandırdı. Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, 1 Ocak-30 Haziran 2024 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde Rusya’ya yaklaşık 1.2 milyar adet tavuk yumurtası ithalatında gümrük vergisinin sıfırlandığı bildirildi. Halihazırda 39 ülkeye yumurta ihracatı yapan Türkiye, yıllık yaklaşık olarak 20 milyar adete yakın yumurta üretimi yapıyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, Türkiye’nin son 15 yıldır yumurta ihracatçısı bir ülke olduğunu söyledi. İhracat odaklı yatırım yaptıklarına dikkat çeken Afyon, “Biz birçok ülkeyi yumurta konusunda besleyebiliriz. İhracat yapılmasının iç piyasayı olumsuz etkiler gibi algılanmasını istemiyoruz. Üretimimizde ihracatın payı ayrıdır. Yeni pazarlar konusunda gayret ediyoruz. Şu anda 39 ülkeye yumurta ihraç ediyoruz. İhracat yaptığımız ülkeler dönemsel olarak değişebilir. Ancak pek çok ülkeye ihracat yapma potansiyelimiz var. Üretimimizin yüzde 20’sini ihraç ediyoruz. İhracat yaparken de iç piyasaya üretimi eksiksiz yapıyoruz” dedi.
AB için umut doğdu
Rusya’ya 21 firmanın ihracat yapacağını dile getiren Afyon, şöyle konuştu:
“Rusya’nın ihracata olumlu etkisi olacak. Rusya ürünü seçerek alıyor. Rusya’ya ihracat yaptığımızda AB’ye de ihraç edebiliriz anlamına geliyor. Şu an yok, ama yumurta konusunda sorun yaşarlarsa onlara da yapabiliriz. Rusya’da üretimden kaynaklı yaşanan sıkıntılardan dolayı yumurta açığı oluştu ve orada fiyatlar da yükseldi. Şimdilik 6 aylık süreçte ihtiyacını tamamlayacak kadar yumurta talebi var. Devletimiz de bizi planlama konusunda dikkate aldığı sürece bütün taleplere yeteriz. Aynı zamanda tüketicinin de uygun fiyata almaya devam etmesini sağlamak için çalışılıyor.”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 yılında 202.9 milyon dolarlık yumurta ihracatı gerçekleştirildi. En çok ihracat yapılan ülkeler Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Suriye, Bahreyn ve Tayvan olarak sıralandı.
1.8 milyar adet üretim
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 Ekim ayı Kümes Hayvancılığı Üretimi verilerine göre, ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre tavuk yumurtası üretimi yüzde 3.8, tavuk eti üretimi yüzde 1.4 ve kesilen tavuk sayısı yüzde 0.7 artarken, hindi eti üretimi yüzde 3.5 arttı. Ocak-ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre tavuk yumurtası üretimi yüzde 4 artarken, tavuk eti üretimi yüzde 4.4, kesilen tavuk sayısı yüzde 6.8 ve hindi eti üretimi yüzde 13 azaldı. Bir önceki ay 1 milyar 756 milyon 278 bin adet olan tavuk yumurtası üretimi ekim ayında yüzde 4.4 artarak 1 milyar 833 milyon 559 bin adet oldu.
İç piyasada en ucuzu 4 lira
Yerel ve ulusal zincir marketlerde pek çok yumurta çeşidi tüketicilere sunuluyor. Bunların arasında gezen tavuk yumurtasından organik yumurtaya ve köy yumurtasına kadar birçok çeşit bulunuyor. Örneğin klasik 15’li yumurtaların fiyatları 64 liradan başlıyor. Eylül 2023’te bu rakam 58 lira idi. 30’lunun fiyatı 125 lira ila 132 lira arasından satılıyor. Serbest gezen 15’li tavuk yumurtalarının fiyatı 98.50 liradan başlarken, organik yumurtalar ise 10’lu olarak en düşük 77.90 liradan tüketiciye sunuluyor. Söz konusu yumurtaların fiyatları boylarına ve markalarına göre de değişiklik gösteriyor.
‘Zarar biterse fiyat düşer’
İbrahim Afyon, yapılan ihracat nedeniyle yumurta fiyatlarının arttığına ilişkin iddialara ise şu yanıtı verdi: “Yurtiçi fiyatların ihracat nedeniyle artması doğru değil. Sektörden çıkanlar nedeniyle arz daraldı ve fiyat arttı. Rusya’ya daha sevkiyatımız yeni başladı. 1 Ocak’tan itibaren vergisiz yumurta alacağını beyan etmişti. Bugüne kadar olan fiyatlarda Rusya’nın etkisi yok, bundan sonra da olmasını beklemiyoruz.”
Sektörün 2021-2022’yi büyük zararla kapattığını söyleyen Afyon, “Bu zarar döneminde daralan üretimden kaynaklı olarak sektörden çıkışlar oldu. Arz daralmasından kaynaklı fiyatlar yükseldi. Hala tam kapasite üretime geçemedik. Tam kapasite üretime geçtiğimiz zaman normal seviyelerde arz-taleple dengeli şekilde gideriz. Üretim daraldığı zaman fiyat artışları kaçınılmaz. Üreticinin zarar edip hayvanını kesmemesi gerekir. Planlı üretim bizim için çok önemli. Üretici kazanacağını öngörürse yatırım yapmak ister, atıl kümeslerimiz var” ifadelerini kullandı.
